Het speeljacht moest gebouwd worden van PET. Of dat was het plan. Maar de experimenten om dit type plastic te verstevigen… mislukten. Hoe denk je zoiets om?
De bouw van het speeljacht is begonnen! We zijn dus weer een stap verder met onze missie: 17e eeuwse handelsschepen bouwen van afvalplastic. Het doel was om dit tweede schip uit een ander type afvalplastic te bouwen: PET. Jouw vleesbakjes en frisdrankflesjes dus. Maandenlang bogen we ons met slimste koppen van de polymerenindustrie over de uitdaging om dit materiaal te verstevigen. Concreet was het idee om een kielbalk te maken van 15 bij 15 cm dik – in termen van gerecycled plastic een joekel van een balk.
Alle inzet ten spijt leverden de experimenten niet op waar we op hoopten: een kielbalk die zo stevig is dat het enorme golven kan trotseren. De proefbalk spatte bij een test op de vloer uit elkaar… Maanden later schrapen we in het informatiecentrum nog steeds overal stukjes bruin plastic vandaan. Maar als experimenteren je core business is, dan vier je dit! Want als alles in een keer goed gaat, heb je nog niets geleerd.
En door!
Maar dat Speeljacht moet gebouwd worden. Als we in 2030 de handelsmissie Clean2Batavia willen varen met het fluitschip, staat er een flinke druk op onze bouwplanning. Dat creëerde de afgelopen maanden spanning op de werf: wachten totdat die kielbalk kan worden gemaakt van PET? Of gewoon beginnen met materiaal dat eigenlijk niet stevig genoeg is?
Om de snelheid erin te houden, veranderden we van koers. We bouwen het speeljacht nu van PE, hetzelfde gerecyclede plastic als waar de werkboten van zijn gemaakt. Dat heeft natuurlijk gevolgen voor de bouw van dat schip, want PE is veel slapper dan PET.
Rete-ongemakkelijke spelregels
Ons doel is om afvalplastic zodanig te verstevigen dat we er een enorm vrachtschip mee kunnen bouwen. Dus dan dwingt zo’n zelf opgelegde spelregel je het toch in het materiaal te zoeken. En dat is rete-ongemakkelijk!
De keuze voor PE betekent namelijk dat dit experiment veel groter wordt. Bij de werkboten dachten we ook dat PE te slap zou zijn, maar dat pakte bijzonder goed uit. Nu rijst de vraag: doet dat het ook als we schaal drie groter bouwen? Dat risico nemen we. Maar dat maakt het ongemak is alleen maar groter.
Circulair plastic is een uitzondering
Als we iets hebben geleerd van ‘experiment kielbalk’ is dat resultaten uitblijven. De polymerenindustrie is vooral bezig met recycling en weinig met circulariteit. Dat wil zeggen: het meeste plastic verliest nu een deel van zijn kwaliteit in het recycleproces. Het materiaal zodanig ontwikkelen dat het volledig circulair is (of zelfs wordt opgewaardeerd) gebeurt naar onze opvatting nu te weinig.
We zien een enorme drive bij partners, maar je hebt een hele keten nodig om verandering te brengen. Alle goede wil ten spijt, heeft innovatie geen prioriteit.
Uitstellerij accepteren we niet
Niets menselijks is ons vreemd. Ook wij kunnen duizend redenen bedenken waarom morgen een beter moment is dan vandaag. Door eerdergenoemd dilemma bespeurden we bij oprichter Edwin een norse blik en een duizend raderen draaiende stilte: en nu?!
‘Het plezier van ongemak, weet je nog?’ roepen we hem toe. En ‘als het allemaal niet lukt, heb je in ieder geval een stoer verhaal’. Ook maar om de moed erin te houden. Want hoe groots je plannen ook zijn om gewoontegedrag om te keren, als oprichter van een experimentele proeftuin ben je ook maar mens. Vroeg of laat word je onderwerp van je eigen missie.
Maar uitstellerij wordt hier niet geaccepteerd. Die transitie naar een circulaire en inclusieve wereld kun je ook niet uitstellen. Dus als onze eigen keten terugtrekkende bewegingen maakt omdat resultaten tegenvallen, zetten wij een tandje bij.
Is dit experiment dan mislukt?
Welnee! PET is nog niet stevig genoeg om een heel schip van te bouwen, maar voor onderdelen als het roer en het zwaard is het een uitstekend bouwmateriaal.
Bovendien kwamen we via alle inzichten rond de kielbalk tot een nieuw experiment. Een oude bekende uit het Clean2Antarctica avontuur gaat een bijzonder grote uitdaging aan: het creëren van de masten uit PET. Met hoogstaande technologie en vezelversterkt plastic. Misschien zegt dit je niets, maar neem van ons aan: als dit lukt, is dat een enórme stap voorwaarts naar dat fluitschip.
Al deze experimenten doen het speeljacht nu al eer aan: een van de eerste plezierjachten in de maritieme geschiedenis en het innovatiefste schip van de 17e eeuw. En we zijn nog maar net begonnen.
